Pojęcie troski znalazło się w centrum uwagi podczas pandemii COVID-19, która dotknęła ludzi na całym świecie. Jednak troska wykracza daleko poza kwestie ściśle medyczne: obejmuje ona wszystko, co robimy, aby ochronić i odnowić naszą planetę. Erozja państwadobrobytu, nieprzerwany wyzysk i plądrowanie Globalnego  Południa, brak solidarności, ciągłe przekraczanie ograniczeń naszej planety – są co najmniej alarmujące. Możemy odwrócić bieg wydarzeń jedynie pod warunkiem, że odejdziemy od instrumentalnego postrzegania natury i ludzi, a następnie bezkompromisowo zatroszczymy się o wszystkich mieszkańców i mieszkanki Ziemi. 

Czy płynąca z głębi serca troska może stać się zaczynem radykalnej zmiany – umożliwić nam rozpoczęcie nowego rozdziału, opartego na świadomości wzajemnego powiązania i wielkoduszności? W jaki sposób troska, jako zasada emancypacyjna, może stać się fundamentem polityki i gospodarki? 

Dziś potrzeba nie ewolucyjnych poprawek, ale radykalnych zmian. Musimy porzucić system, w którym dla zysków niewielu coraz szybciej niszczymy nasz świat i stawiamy pod znakiem zapytania jego, a przede wszystkim nasze, ludzkie, przetrwanie. Musimy odejść od systemu patriarchalnej władzy silniejszych i wojny o to kto więcej i szybciej zniszczy nasze ekologiczne dobra wspólne, od których zależy nasze życie.

Ekofeminizm jest koncepcją, siecią aktywistyczną, platformą dyskusji i dialogu, która skupia nie tylko szeroko pojęty ruch feministyczny i nie tylko kobiety. Szukając drogi do zbudowania lepszego świata jutra, w sercu tej koncepcji znajduje się pojęcie troski. Troski o wszystkich tych, ludzi i istoty pozaludzkie, które i którzy nie mają w aktualnym systemie wystarczającego głosu i wpływu na rzeczywistość.

Zamiast rywalizacji o to kto szybciej i skuteczniej zniszczy i zamieni na strumienie finansowe to co nam jeszcze na Ziemi i w ziemi zostało, potrzebujemy nowej etyki troski, polityki troski, demokracji troski, gospodarki troski, cywilizacji troski, czyli radykalnej zmiany naszego sposobu myślenia i działania.

Polityczny ruch Zielonych jest w pierwszym szeregu ekofeministycznego dialogu i transformacji. Dlatego Zielona Fundacja Europejska (GEF), we współpracy z belgijskim zielonym think-tankiem Oikos wydała książkę „Dare to Care. Ecofeminism as a Source of Inspiration” trójki autorów: Dirka Holemansa, Philsan Osman i Marie-Monique Franssen. Polskie wydanie tej inspirującej i wartościowej publikacji opracowała dla GEF Fundacja Strefa Zieleni, a wstęp do polskiego wydania napisała profesor etyki i współzałożycielka Kongresu Kobiet, Magdalena Środa.

Nie bez powodu to właśnie do profesor Środy Fundacja Strefa Zieleni zwróciła się z prośbą o ten tekst, gdyż Kongres Kobiet, podobnie jak Zieloni, od kilku lat stymuluje i wspiera ekofeministyczną debatę i polityczny ruch, a profesor Środa jako filozofka jest jedną z jego czołowych inspiratorek.

O książce i jego tematyce dyskutowali m.in. uczestnicy i uczestniczki pierwszego Europejskiego Zielonego Uniwersytetu, który odbył się w lipcu 2022 roku w Warszawie, w Centrum Nauki Kopernik, podczas debaty okrągłego stołu: „Ekofeministyczna moc zmiany„.

Dirk Holemans jest koordynatorem think tanku Oikos i współprzewodniczącym Green European Foundation (GEF). Jest badaczem, wykładowcą i autorem Freedom & Security (EPO, 2016).

Philsan Osman studiuje języki i kultury afrykańskie na Uniwersytecie Gandawskim w Belgii. Jest pisarką, aktywistką i animatorką społeczności lokalnej. 

Marie-Monique Franssen jest członkinią zespołu think tanku Oikos i współautorką The Ecological Compass (EPO, 2020). Posiada tytuł magistra antropologii kulturowej

Pobierz polską wersję językową